Mobbingowanie, mobbowanie

Rada Języka Polskiego

Pewna korespondentka spytała o to, jak poprawnie określić – także w pracy naukowej – stosowanie wobec kogoś mobbingu: mobbingowanie czy mobbowanie (w użyciu są oba określenia). Odpowiedziała jej sekretarz Rady:

Rzeczowniki zakończone na „-anie”, „-enie”, „-cie” powstają od czasowników; pisanie powstało odpisać, robienie – od robić, a picie – od pić. A więc to, czy stosowanie wobec kogoś mobbingu nazwiemy mobbowaniem czy mobbingowaniem – zależy od tego, czy uznamy, że w polszczyźnie istnieje czasownik mobbować czy mobbingować.

Od zapożyczonych z języka angielskiego rzeczowników zakończonych na
„-ing” tworzymy czasowniki na dwa sposoby – albo cząstka „-ing” jest utrzymana, albo pomijana. Z pierwszym typem mamy do czynienia w następujących parach wyrazów: dubbing – dubbingować, leasing – leasingować; z drugim zaś w: drybling – dryblować, monitoring – monitorować, parking –parkować, sponsoring – sponsorować, surfing – surfować, lobbing – lobbować.

Z tych dwóch sposobów urabiania czasowników od rzeczowników właściwszy dla polszczyzny jest pierwszy (polegający na tym, że cząstkę „-ować” dodaje się do całej podstawy rzeczownikowej, np.leasing – leasingować). Drugi natomiast (polegający na tym, że „-ować” dodaje się do rzeczownika bez „-ing”) jest skalkowaniem wzoru anglojęzycznego. W angielszczyźnie bowiem słowa surfing czyparking powstały od czasowników to surf, to park. Polskie surfować, parkować tak naprawdę więc są derywatami od angielskich surf, park, a nie od polskich surfing, parking. Ten drugi sposób tworzenia czasowników od zapożyczonych rzeczowników zakończonych na „-ing”, choć niezgodny z systemem polszczyzny, jest częstszy. Być może zresztą tworzy się właśnie nowa reguła systemu polszczyzny polegająca na tym, że rzeczowniki zakończone na „-ować” „gubią” tę cząstkę, gdy tworzymy od nich czasowniki. Jeśli bowiem jakiś sposób tworzenia określonych form zaczyna się powtarzać, to z wyjątku staje się regułą.

Z całą pewnością więc poprawną formą czasownika od rzeczownika mobbing jest mobbingować(utworzony od niego rzeczownik to mobbingowanie) – jest ona bowiem zgodna z tradycyjnymi regułami systemu. Jednak, w związku z prawdopodobnym tworzeniem się nowej reguły systemowej, i formę mobbować (oraz mobbowanie) należy uznać za poprawną. Która z nich się przyjmie – pokaże czas.

Niestety, nie mogłam udzielić Pani jednoznacznej odpowiedzi, ale taka jest natura naszego języka.

2003 r.

Reportaże Onetu: Mobbing w PAN

Reportaże Onetu: Mobbing w PAN

Reportaże Onet Studio › odcinek 159

Doktor Taras Palasyuk wrócił do Polski z prestiżowego zagranicznego stażu. W Instytucie Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk miał założyć laboratorium. Utalentowany naukowiec zdobył granty naukowe o łącznej wartości 3 milionów złotych. Wtedy między nim i jego przełożonymi zaczęło się psuć… Palasyuk złożył pozew, PIP stwierdziła znamiona mobbingu. Teraz żałuje, że wrócił do Polski.

Reportaż Kamila Dziubki.

 

Uczelnia powinna na stałe powołać rzecznika akademickiego ds. przeciwdziałania dyskryminacji

Molestowanie na uczelniach – dlaczego tak trudno pomóc ofiarom? Wywiad z Karoliną Kędziorą 

oko.press

…Praktyka powinna być taka, że powołuje się komisję, w skład której wchodzi niezależny ekspert czy ekspertka w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji, bo molestowanie seksualne to forma dyskryminacji płciowej. Ofiara powinna mieć pewność, że postępowanie nie będzie stronnicze i przebiegnie rzetelnie. Studentka i profesor, jak również członkowie komisji, powinni złożyć oświadczenia, że zachowają poufność.

Uczelnia powinna też na stałe powołać rzecznika akademickiego ds. przeciwdziałania dyskryminacji, który przyjmowałby takie skargi. Powinna ustanowić procedury, jak postąpić, gdy do jej władz trafia skarga tego typu. A studenci powinni zostać poinformowani, do kogo mogą zwrócić się po pomoc. Powinno się ich także edukować, czym jest molestowanie seksualne, żeby mogli rozpoznać takie zachowania i właściwie na nie reagować, także wspierając się nawzajem……..

Prawo nie nakłada na uczelnie w Polsce obowiązku powołania komisji antydyskryminacyjnej?

Nie. I to jest problem systemowy – przyjęcie procedur zależy od dobrej woli władz uczelni.

Uczelnie powinny mieć również obowiązek okresowego raportowania np. do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w jaki sposób realizują politykę równościową i antydyskryminacyjną. Widzę, że na niektórych uczelniach coś się dzieje, np. na Uniwersytecie Jagiellońskim czy Warszawskim. Ale ponieważ nie ma zobowiązania prawnego, działania podejmują wyłącznie te uczelnie, które mają pieniądze, zaplecze, pomysł, chęć i zrozumienie problemu.

Nie jestem zwolenniczką szczegółowego wpisywania do prawa wszystkiego, ale na poziomie ogólnym jakieś obowiązki powinny być! Bo jeśli będziemy czekać na zmianę, która się sama wydarzy na uczelniach, możemy się po prostu nigdy nie doczekać…..

Koordynator przeciwdziałania mobbingowi

Koordynator przeciwdziałania mobbingowi

serwis UW

Rektor Uniwersytetu Warszawskiego wyznaczył koordynatora przeciwdziałania mobbingowi. Osoba ta zajmować się będzie wstępnym badaniem zgłoszeń od pracowników dotyczących przypadków mobbingu. Zarządzenie w tej sprawie dostępne jest w Monitorze UW.

Koordynatorem przeciwdziałania mobbingowi została p. Magdalena Miksa (zarządzenie nr 53 rektora UW z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie wyznaczenia koordynatora przeciwdziałania mobbingowi). Zakres zadań koordynatora opisano w zarządzeniu nr 49 rektora UW z dnia 14 maja 2018 roku w prawie przeciwdziałania mobbingowi na Uniwersytecie Warszawskim.

Każdy pracownik, który uzna, że został poddany mobbingowi, powinien zgłosić sprawę do koordynatora. Jeśli koordynator po wstępnym zbadaniu zgłoszenia uzna, że opisaną sytuację można uznać za mobbing, przekaże sprawę do Komisji ds. przeciwdziałania mobbingowi. Komisja rozpocznie wtedy postępowanie w tej sprawie. W przypadku, gdy zgłoszonej przez pracownika sytuacji nie będzie można uznać za mobbing, koordynator skieruje sprawę do rzecznika akademickiego (ombudsmana) lub Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów przy Wydziale Prawa i Administracji w celu polubownego rozstrzygnięcia sporu. Może też przekazać zgłoszenie do odpowiedniej jednostki uniwersyteckiej bądź zakończyć sprawę.

Koordynator zajmować się będzie także zbieraniem informacji na temat dobrych praktyk związanych z przeciwdziałaniem mobbingowi oraz podejmowaniem inicjatyw związanych np. z upowszechnianiem wiedzy na temat mobbingu w miejscu pracy.

Z koordynatorem działań dotyczących przeciwdziałania mobbingowi można kontaktować się mailowo: antymobbing@uw.edu.pl lub telefoniczne: 22 55 27 019.