Pracownicy powinni wiedzieć, jakie mają prawa i gdzie mogą szukać wsparcia, jeśli spotyka ich mobbing

Mobbing, nierzetelne wyniki badań, plagiaty. Naukowcy z PAN o łamaniu etyki w nauce 

DGP

Mobbing, nierzetelne wyniki badań naukowych, plagiaty – te naruszenia etyki pojawiają się w środowisku akademickim. „Trzeba się tym nagannym zachowaniom stanowczo sprzeciwiać” – powiedział PAP prezes PAN Jerzy Duszyński. Podobnego zdania są naukowcy z Akademii Młodych Uczonych.

……problemy z łamaniem etyki w nauce dotyczą całego środowiska akademickiego. PAP nie dotarła do równie szerokich badań, które badałyby skalę negatywnych zjawisk dot. etyki na polskich uczelniach czy w instytutach badawczych….

dr hab. Nicole Dołowy-Rybińska z Instytutu Slawistyki PAN. „Zdawaliśmy sobie sprawę, że mobbing istnieje w środowiskach akademickich, bo są one bardzo zhierarchizowane. Takim środowiskiem jest również PAN” – powiedziała PAP.

Podkreśliła, że na łamanie zasad etyki w nauce nie można się zgadzać…..trzeba wspomagać ofiary tych negatywnych zjawisk. „Pracownicy powinni wiedzieć, jakie mają prawa i gdzie mogą szukać wsparcia, jeśli np. spotyka ich mobbing” – powiedziała badaczka…..Nicole Dołowy-Rybińska uważa zaś, że jeśli chodzi o instytuty PAN, to powinno się powołać np. rzecznika praw pracownika, do którego naukowiec mógłby się zwrócić o pomoc, gdyby się spotkał z nieprawidłowościami w instytucie. Pomysł ten spodobał się prof. Duszyńskiemu. „Będziemy pracowali nad nową ustawą o PAN i możemy tam zapisać, że rzecznicy ds. etyki powinni być w każdym instytucie” – zapowiedział…..

Ryba psuje się od głowy…

Podsumowanie roku 2009

blog Profesora Pluskiewicza

… trzeba spojrzeć na otaczający świat szerzej, spróbujmy zastanowić się co się właściwie stało z naszą uczelnią. Nie byłoby sprawy okulistyki (notabene ta sprawa dramatycznie obniżyła społeczne postrzeganie uczelni), gdyby nie panująca tu atmosfera, metody działania władz, brak poszanowania praw pracowniczych i tradycji akademickich. Gdyby zasady demokracji akademickiej, wolność swobodnego wyrażania poglądów, otwartość i inne wartości immanentnie przypisywane uniwersytetom wyznaczały normy postępowania to wydarzenia nie mogłyby pójść w tym kierunku…….

Ale w obliczu Nowego Roku nawet skandaliczny akt zamachu na wolność słowa w postaci zablokowania przez dyrektora A. Drybańskiego dostępu do internetu (w tym do mego bloga) w klinikach SK-1, nie przekreśla szans, że przyszłość może rysować się w jasnych barwach, pod jednym warunkiem – porzucimy bierność, poczujemy się tu, w Śląskim Uniwersytecie Medycznym, gospodarzami, a nie bezimiennymi pionkami przesuwanymi po szachownicy.

Etyka i etos nauki

Etyka i etos nauki

Wykłady dla doktorantów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza
(6 x 5 godz. = 30 godzin)

SALA:
Audytorium Wschodnie
Wydział Fizyki UAM, Ul. Umultowska 85, Campus Morasko

Ryszard Wiśniewski
Prof. nadzw. w Instytucie Filozofii
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

m.in.

• Etyka i życie: w stronę etyki praktycznej: Metodologiczne i aksjologiczne założenia etyki stosowanej – wielość tradycyjnych perspektyw i odwiecznie powoływanych wartości w zastosowaniu do współczesnych wyzwań cywilizacyjnych (etyka sprawiedliwości i etyka życzliwości, etyka cnót i konsekwencjalizm, pryncypializm i sytuacjonizm, etyka zasad i etyka odpowiedzialności).

Przegląd etyk szczegółowych: etyki środowiskowej, bioetyki, etyki seksualnej, socjalnej, etyki biznesu, etyki życia publicznego (obywatelskiej, urzędniczej, zawodów prawniczych, polityki, mediów). Kodeksy etyki: ich krytyka i funkcja społeczna.

• Etyka i etos środowiska nauki: Etyka jako pozytywna krytyka etosu. Tradycyjne wartości kształtujące „dostojeństwo uniwersytetu” i współczesne oblicze postaw moralnych środowiska wyższych uczelni. Dawne i współczesne próby kodyfikacji zasad etyki badań naukowych i nauczania. Wzory osobowe w nauce (wybrane przykłady). Wartości i konflikty w nauce i nauczaniu (wolność badań i odpowiedzialność za uzyskane i wykorzystane wyniki, odpowiedzialność za słowo w dydaktyce, problem bezstronności, prawda i krytyka a życzliwość i koleżeństwo w nauce i ocenianiu). Etos nauki w perspektywie cnót, godności i odpowiedzialności. Nauka i nauczanie a prywatność życia osobistego.

Problemy związane z nieprawidłowymi relacjami służbowymi na uczelni

UWAGA, WAŻNY KOMENTARZ!

Blog prof. Pluskiewicza

Koleżanki i koledzy z kilku katedr naszej uczelni zgłaszają liczne problemy związane z nieprawidłowymi relacjami służbowymi pomiędzy niektórymi kierownikami jednostek naszej uczelni, a podwładnymi pracownikami akademickimi. Należą do nich:

„6. Stosowanie metod wyczerpujących znamiona mobbingu akademickiego wobec starszych pracowników, w tym przede wszystkim poniżanie ich w obecności nowo zatrudnionych młodych wykładowców.”

Anonimowy pisze…

„Możliwe postepowanie w opisanej sytuacji to zgłoszenie takiego zachowania Dziekanowi właściwego wydziału, który jest przełożonym kierownika jednostki organizacyjnej lub bezpośrednio do władz. Na każdym uniwersytecie, również na ŚUM powołane są
komisje dyscyplinarne ds. pracowników akademickich, które mają na celu wyjaśnienie i ocenę
postępowania osoby, który narusza zasady etyki. Niestety, czasami zdarza się, że członkowie takich komisji nie chcą podjąć zasadnych działań w celu rozwiązania problemów personalnych. Skutecznym środkiem było by powołanie stanowiska mediatora akademickiego, działąjącego dla dobra wszystkich zatrudnionych.

19 czerwiec 2009 18:04

AKADEMICKI KODEKS ETYCZNY AGH

AKADEMICKI KODEKS ETYCZNY AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJ

Środowisko akademickie Akademii Górniczo-Hutniczej, świadome wpływu nauki, edukacji i techniki na jakość ludzkiego życia i wierne swoim powinnościom akademickim i społecznym, zobowiązuje się w swojej pracy do przestrzegania zasad etycznych i stosowania się do najwyższych standardów akademickich oraz deklaruje:

1. Dbać o dobre imię AGH i jej promocję w każdym miejscu i w każdej formie
2. Zachować sumienność i uczciwość w przekazywaniu wiedzy a w szczególności w ocenie stopnia jej przyswojenia przez studentów.
3. Być rzetelnym w badaniach naukowych i krytyce naukowej.
4. Być życzliwym opiekunem i wychowawcą studentów oraz młodych adeptów nauki.
5. W działalności poza Uczelnią przestrzegać norm etycznych w korzystaniu z dorobku naukowego, dydaktycznego i organizacyjnego AGH.
6. Zachowywać uczciwość w korzystaniu z dóbr materialnych i niematerialnych AGH w pracy naukowej, w szczególności nie wykonywać na terenie Uczelni prac dla innych podmiotów ani nie wykorzystywać marki AGH dla celów prywatnych bez stosownego zezwolenia lub umowy.
7. Unikać rzeczywistych lub potencjalnych konfliktów interesów i działań wymierzonych w powagę i autorytet Uczelni.
8. Podnosić poziom społecznego zrozumienia osiągnięć nauki i techniki oraz niezwłocznie ujawniać zagrożenia dla ludzi i środowiska.
9. Sprzeciwiać się każdej formie patologii życia akademickiego i społecznego.

Uchwała nr 35 /2003 SENATU AGH z dnia 26 listopada 2003 roku

♣

Z listu rektora AGH do rektorow innych uczelni w sprawie Kodeksu

I wreszcie zwracam państwa uwagę na dwa końcowe punkty naszego Kodeksu, wiążące się z zaniedbywaną nagminnie powinnością uczonego, który swojej wiedzy, stale wzbogacanej i rozwijanej poprzez osobiście prowadzone badania naukowe, powinien nie tylko udzielać studentom swojej uczelni, lecz winien jej także używać aktywnie w służbie publicznej, w działaniach merytorycznych i moralnych na rzecz rozwoju społeczeństwa, a także dla ochrony przed zagrożeniami i dla aktywnego sprzeciwu wobec wszelkiej patologii.

Jeśli obecnie tak często narzekamy na różne wynaturzenia w naszym życiu publicznym, to odpowiedzmy sobie najpierw na pytanie, co my zrobiliśmy, jako intelektualna elita narodu, żeby ich nie było?

Jak reagować na mobbing w środowisku akademickim ?

Jak reagować na mobbing w środowisku akademickim ?

Mobbing jest na uczelniach wszechobecny, ale jak na niego reagować. Nie zauważać ? Chować pod dywan ? Ujawniać ? To ważna strategia przetrwania w nieprzyjaznym miejscu pracy.

A co robić aby nie być mobbingowanym ? Niektórzy sądzą, że aby wygrać z mobbingiem trzeba być wzorowym pracownikiem. Być może czasami może być to istotne, ale czy nie częściej właśnie wzorowość pracownika jest powodem do mobbingowania ?

Wielu sądzi, ze jak człowiek będzie wykonywał obowiązki sumiennie to nikt zarzutu nie wysunie ? Ale czy nie jest to naiwność ?

To właśnie perfidne zarzuty wobec wykonujących sumiennie obowiązki są często początkiem konfliktu, który niezażegnany może przeradzać się w mobbing.

Gdyby świat akademicki był etyczny w praktyce to takie postawy – sumienność w pracy, przed mobbingiem by chroniły, ale w takim świecie to i mobbing by chyba nie miał miejsca. Jest jednak inaczej.

Poziom etyczny środowiska akademickiego pozostawia wiele do życzenia. Małość ludzi (także wielkich naukowo), zawiść, zazdrość, chęć zniszczenia konkurencji (faktycznej czy urojonej) prowadzą do działań nieetycznych, w tym do wysuwania zarzutów nieuprawnionych, a im bardziej zarzuty nieuprawnione, tym mają większą siłę rażenia i mogą odnieść zamierzony skutek.

Protest przeciwko niesłusznemu zarzutowi to okazja do dalszych zarzutów – o naruszanie autorytetu ( jeśli zarzut wysuwał przełożony), o konfliktowy charakter, o dezorganizowanie pracy itd. itp. Spirala może się dalej toczyć.

Oczywiście dobrze być sumiennym w pracy, ale to od mobbingu nie chroni. Może dać jednak szanse na wygranie z mobberem przed sądem , o ile przebieg pracy i nieprzyjaznych działań mobbera będzie dokumentowany np. w dzienniczku mobbingowanego, gdzie będą zapisywane wszelkie mobbingowe zdarzenia, ich czas i miejsce. To niewątpliwie uwiarygadnia mobbingowanego i daje mu szanse na przekonanie sądu, że był rzeczywiście mobbingowany, oczywiście o ile sąd będzie bestronny i będzie chciał dociekać prawdy, co nie zawsze ma miejsce.

Dobrze zbierać wszelkie pisma, aby dokumentować np. sprzeczności, niestosowności, czy niezgodności z prawem poleceń służbowych. Dobrze komunikować się z mobberem przy świadkach.

Za stosowanie działań antymobbingowych w zakładzie zgodnie z prawem odpowiedzialny jest kierownik zakładu. Należy mu zgłaszać, najlepiej na piśmie, informacje o mobbingu i domagać się rozwiązań antymobbingowych.

Gorzej jeśli to właśnie odpowiedzialny za działania antymobbingowe jest właśnie mobberem. Wtedy trzeba zgłoszenia kierować do innych instancji (rektor, związki zawodowe, Państwowa Inspekcja Pracy) . Niestety te instancje chyba nie spełniają swojej roli w systemie akademickim skoro mobbing jest wszechobecny, a uważający się za krzywdzonych w środowisku akademickim szukają zwykle pomocy u autora tego tekstu prowadzącego jednoosobowo i bez wsparcia Sekcję Mobbingu w Środowisku Akademickim. przy Krakowskim Oddziale Krajowego Stowarzyszenia Antymobbingowego.

Niewątpliwie byłoby najlepiej aby istniały w instytucjach akademickich biura mediatora, wtedy można by uniknąć wielu konfliktów i złamanych karier akademickich.

Józef Wieczorek

Mediacja w projekcie ustawy o PAN

 

Pakiet ustaw reformujących polski system badań naukowych

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, 2008

 

Projekt Ustawy z dnia ………o Polskiej Akademii Nauk

Art. 52. 1. Rada naukowa instytutu sprawuje bieżący nadzór nad działalnością instytutu,

dbając zwłaszcza o wysoki poziom jego działalności naukowej i rozwój młodych pracowników naukowych.

2. Rada naukowa w szczególności:

7) powołuje mediatora do spraw etyki w nauce dla danego instytutu.