Przeciwdziałanie mobbingowi jako element prewencji samobójstw

mobbing lektura
 

Józef Kocur
Zakład Psychopatologii i Psychologii Klinicznej Uniwersytetu Łódzkiego, Zakład Rehabilitacji Psychospołecznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Suicydologia 2007; 3: 49–52
Psychopatologiczne skutki mobbingu
Ofiary mobbingu, wskutek negatywnych następstw tego  zjawiska, są narażone na wystąpienie różnorodnych zaburzeń psychicznych i psychosomatycznych.
Ich rodzaj i nasilenie zależą z jednej strony od postaci i natężenia działań mobbingowych, z drugiej — od sprawności mechanizmów obronnych i umiejętności radzenia sobie ze stresem, co w znacznej mierze jest uwarunkowane poziomem indywidualnej odporności psychicznej i zdolnościami adaptacyjno-kompensacyjnymi ofiary mobbingu .
W ramach długotrwałego narażenia na stres wywołany działaniami mobbingowymi mogą się pojawić, zwłaszcza u osób o obniżonej z różnych powodów odporności psychicznej, zaburzenia adaptacyjne, zaburzenia lękowe, stany depresyjne, zespoły dysocjacyjne, różnorodne zaburzenia nerwicowe, zaburzenia psychosomatyczne i inne dysfunkcje psychiczne.
Wzrasta także ryzyko nadużywania leków i innych substancji psychoaktywnych o działaniu uzależniającym, zwłaszcza alkoholu. Tego
rodzaju zaburzenia, zwłaszcza zaś zespoły depresyjnolękowe czy nadużywanie środków uzależniających, należą do najczęstszych psychopatologicznych czynników ryzyka samobójczego .

Jeśli zatem mobbing może być przyczyną zaburzeń psychicznych stanowiących zagrożenie samobójcze, to wszelkie działania antymobbingowe zmierzające do przeciwdziałania temu zjawisku można uważać także za działania profilaktyczne w aspekcie suicydologicznym.

Zapobieganie zamachom samobójczym podejmowanym przez osoby będące ofiarami mobbingu powinno być ukierunkowane na udzielenie wsparcia i pomocy psychiatryczno- psychologicznej ofiarom z objawami zaburzeń
psychicznych, ale musi także uwzględniać fakt, że nie tylko psychopatologiczne skutki mobbingu mogą być czynnikami zwiększonego ryzyka samobójczego. 
Mogą do nich należeć także skutki ekonomiczno-psychospołeczne,
takie jak: utrata pracy, zamknięcie drogi awansu, niekorzystna zmiana roli społecznej, utrata pozycji i prestiżu zawodowego, pogorszenie jakości życia.

 

Kosztowne oddalenie pozwu o mobbing akademicki

Prawo a mobbing
Przykład archiwalny z UMCS: 

Sprawa o mobbing idzie do Strasburga
Gazeta Wyborcza, Tomasz Nieśpiał 24-08-2005, 

Sąd Najwyższy nie przyjął do rozpoznania skargi kasacyjnej w sprawie mobbingu na UMCS. – Strasburg jest ostatnią deską ratunku – mówi Julita D., która zapowiada złożenie skargi do Trybunału Praw Człowieka

10 sierpnia Sąd Najwyższy zajmował się sprawą Julity D. z Lublina, która oskarżyła UMCS o mobbing.

Odpowiedź przyszła w ostatni poniedziałek – sąd odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej. – Nie mam pojęcia, dlaczego tak się stało. Dlatego od razu wysłałam prośbę o uzasadnienie decyzji. Jeśli skończą się możliwości odwołania w Polsce, będę szukała sprawiedliwości przed Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu – mówi Julita D., która przez 13 lat pracowała na lubelskiej Akademii Medycznej jako genetyk.
Pod koniec 2000 roku przeniosła się na UMCS, bo chciała zrobić habilitację, a na Akademii Medycznej nie mieli akurat etatu adiunkta dla biologa. Po roku zrezygnowała z pracy. Na początku 2004 roku do lubelskiego Sądu Okręgowego wpłynął jej pozew skierowany przeciwko UMCS.
Chodziło o nękanie w pracy, czyli mobbing. Julita D. twierdzi, że jej przełożona, profesor K., psychicznie znęcała się nad nią. Kobieta domagała się rekordowej kwoty – 408 tys. zł.     

Pierwszy wyrok w tej sprawie zapadł pod koniec grudnia ub. roku.

Julita D. nie przekonała sądu, który uznał, że mobbingu nie było i oddalił pozew.
W marcu przegrała po raz drugi. Sąd Apelacyjny utrzymał poprzednie orzeczenie.
Kosztami postępowania obciążył skarb państwa, ale zgodnie z przepisami Julita D. musi zwrócić uczelni wydatki, jakie UMCS poniósł w czasie procesu. Chodzi o ponad 5 tys. zł. – Od wielu miesięcy jestem bezrobotna, to dla mnie ogromna kwota – mówi Julita D.     

Dla Gazety

prof. Andrzej Rzepliński

Helsińska Fundacja Praw Człowieka

Wyroki sądu i konieczność zwrócenia pieniędzy spowoduje, że przez pewien czas osoby, które uważają, że stały się ofiarami mobbingu, nie będą występować do sądu ze swoimi roszczeniami. Jest to zjawisko niepokojące, ale na razie wyłącznie na terenie Lublina.

—————

 Przykład archiwalny z UAM:

SĄD – Milion złotych za mobbing na UAM?

Polska – Głos Wielkopolski 26.04.2007

Dr Jarosław Spychała domaga się miliona złotych od UAM jako zadośćuczynienia za mobbing i dyskryminację.

Wczoraj przed poznańskim Sądem Pracy zeznawali jako świadkowie naukowcy z Wydziału Chemii – także były i obecny dziekan. Jarosław Spychała został zwolniony z UAM 30 września ubiegłego roku. Oficjalnym powodem pożegnania naukowca z uczelnią był brak habilitacji.

Jarosław Spychała twierdzi jednak, że uniemożliwili mu to przełożeni, między innymi ograniczając dostęp do środków na finansowanie badań. Po stażu w Atlancie na na swoim koncie 43 publikacje – w tym 10 zagranicznych. Kilka z nich jest chronionych patentami. Twierdzi, że złożył wniosek o wszczęcie procedury habilitacyjnej. W aktach sprawy jest taki dokument, ale bez daty wpływu.

Obaj dziekani przekonywali wczoraj sąd, że naukowiec takiego wniosku nie złożył. Zeznali jednak również, że jego „ciekawa, ambitna praca” nie pokrywała się z kierunkami badań grup badawczych na wydziale.

Były dziekan przyznał także, że od kilku lat nie rozmawia z doktorem Spychałą. Jak stwierdził wczoraj, przyczyną było zachowanie naukowca na komisyjnym kolokwium.

Obraził wówczas komisję i zamiast przeprosić, zakończył rozmowę trzaśnięciem drzwi. Od tego momentu obaj panowie chemicy nie „zauważali się”.

Były dziekan powiedział również, że dr Spychała nie był dyskryminowany w przydziałach środków na kosztowne badania, ale przy okazji wyraził zdziwienie, że były asystent zamówił także cyjanek, chociaż – jego zdaniem, nie było takiej potrzeby.

Sąd zamierza jeszcze przesłuchać kilku świadków w przyszłym miesiącu.

——–

MOBBING – Milion zapłaty za szykany w UAM

Polska – Głos Wielkopolski 17.05.2007

—————-

 

Nie dostanie miliona za mobbing

Gazeta Wyborcza, Poznań 2007-05-23

 

Dr Jarosław Spychała na Wydziale Chemii UAM zajmował osobny pokój. Stał w nim stary komputer, mogący służyć jako maszyna do pisania. Naukowiec nie uczestniczył w konferencjach naukowych, na które jeździli jego koledzy, miał utrudniony dostęp do odczynników, nie uwzględniano go na listach nagród. W miejscu pracy chemik czuł się izolowany

W ubiegłym roku dziekan wręczył mu wypowiedzenie. Powód? Spychała nie złożył na czas rozprawy habilitacyjnej. – Chciałem to zrobić, ale dziekan utrudniał mi otwarcie przewodu – twierdzi Spychała, autor 43 publikacji, wśród których część opublikowały prestiżowe zagraniczne czasopisma.

 

Chemik złożył w sądzie pozew przeciwko UAM. Domagał się 1 mln zł odszkodowania za mobbing.

Po trwającym dwa miesiące procesie, w środę sąd oddalił pozew w całości. Spychała nie tylko nie otrzyma miliona, ale także
będzie musiał zapłacić ponad 5 tys. zł tzw. zastępstwa procesowego, czyli opłacić reprezentującego uniwersytet radcę prawnego.

Sąd uznał, że Spychała nie tylko nie był dyskryminowany, ale wręcz go hołubiono.

Doktorowi dwukrotnie przedłużono czas na złożenie habilitacji, przyznano mu stypendium. 

Wyrok zapadł w oparciu o zeznania świadków. –

Mój klient nie dostarczył obelżywych listów, nagrań, maili. Bo takich nie otrzymywał.

A złą atmosferę i ostracyzm trudno udowodnić. Zwłaszcza, że świadkowie nadal pracują na wydziale – mówi pełnomocnik Spychały, mec. Piotr Ostafi. Znajomi z miejsca pracy, na których wsparcie liczył chemik, przed sądem nabierali wody w usta.
Adwokat rozważa odwołanie od wyroku. – Na pewno sprzeciwimy się opłatom nałożonym przez sąd na mojego klienta. Linia orzecznictwa Sądu Najwyższego nakazuje ochronę zwolnionego pracownika – wyjaśnia Ostafi. 
Spychała jest obecnie bezrobotny. Utrzymuje się z oszczędności. 

Zarządzanie przez mobbing wg wytycznych STASI

baner

W landach byłej Niemieckiej Republiki Demokratycznej nasilenie tego zjawiska było i nadal jest duże. Terror psychiczny był zalecaną przez władzę metodą walki i niszczenia przeciwników politycznych.

Celowe działania destrukcyjnie kierowane przeciwko osobom kreatywnym, miały stworzyć możliwość spokojnej egzystencji “politycznie poprawnej” miernocie.

Mobbing był zawsze bliski radykalnym nurtom politycznym.

Dla wielu osób, pozostającym do dziś na kierowniczych stanowiskach, wytyczne STASI dotyczące walki z “wrogimi i negatywnymi siłami” są do dnia dzisiejszego cenną wskazówką, jak zarządzać organizacją, zapewniając sobie poczucie bezkarności i bezpieczeństwa.

Mobbing w zakładach opieki zdrowotnej – Pawel Grabowski

Ewa Matkowska System. Obywatel NRD pod nadzorem tajnych służb. Arcana 2003

Psychologia operacyjna” s. 23 …. 

skanuj0014